RZECZYWISTA ROLA METANU W GLOBALNYM OCIEPLENIU

Okiem naukowców, nie ideologów!

Od pewnego czasu wzrasta zainteresowanie metanem (CH₄) jako gazem cieplarnianym, z uwagi na fakt, iż Komisja Europejska planuje wprowadzić go do Systemu Handlu Emisjami (ETS). System ma objąć emisje CH₄ przez tak wrażliwe społecznie obszary jak rolnictwo, transport, budownictwo czy wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego. Ograniczenie emisji CH₄ w tych sektorach będzie wymagało drastycznej zmiany sposobu naszego odżywiania i rezygnacji z wielu dotychczasowych udogodnień cywilizacyjnych, a mimo to, projekt proponowanych zmian dotyczących CH₄ nie był poddany konsultacjom społecznym! Zostanie narzucony społeczeństwom przez kastę uprawnionych, mających silne wsparcie mediów głównego nurtu.

Prace nad wdrożeniem „polityki metanowej” napotykają ogromny opór społeczeństw, które nie zamierzają w imię niejasnych celów rezygnować z konsumpcji produktów mięsnych, podróży lotniczych, korzystania z samochodów, a nawet wędkowania. Tym bardziej, że wśród naukowców nie ma konsensusu co do wpływu poszczególnych gazów cieplarnianych na efekt cieplarniany i ocieplenie, a tym samym oceny rzeczywistego wpływu człowieka na te zjawiska. Sytuację tę obrazuje fakt, że w podstawowych dokumentach dotyczących polityki klimatycznej nie znalazła się dotychczas definicja efektu cieplarnianego! Jedyne co jest namacalne, to lista gazów cieplarnianych zamieszczona w Protokole z Kioto. Nic więcej!

Potencjał poszczególnych gazów określający ich wpływ na efekt cieplarniany został zamieszczony w kolejnych raportach IPCC, organizacji międzyrządowej ONZ odpowiedzialnej de facto za tworzenie podstaw polityki klimatycznej. Dla porządku należy zauważyć, że IPCC jest strukturą administracyjną, która jest odpowiedzialna za zamawianie i przygotowywanie raportów dla przedstawicieli rządów oraz organizację sesji, na których przyjmowane są w głosowaniach dokumenty, w tym sprawozdania dla polityków, stanowiące wytyczne działań w zakresie polityki klimatycznej. Sposób organizacji IPCC i jej charakter administracyjny uniemożliwia prowadzenie dialogu naukowego, bowiem organizacja ta nie ma zdolności do merytorycznych odpowiedzi na zapytania obejmujące kwestie stricte naukowe, a nawiązanie dialogu bezpośrednio z naukowcami przygotowującymi analizy zlecone w ramach tworzenia raportów jest prawnie zabronione z uwagi na prawa autorskie.

Komisja Europejska wstępnie ustaliła, że współczynnik obejmujący siłę cieplarnianą CH₄ w porównaniu z dwutlenkiem węgla (CO₂) wyniesie 28. Oznacza to, że cena uprawnienia emisji 1 tony CH₄ będzie 28 razy większa od ceny CO₂. W przypadku JSW SA, oznacza to konieczność jej likwidacji w momencie wprowadzenia CH₄ do ETS.

Tymczasem z analizy opracowanej przez Profesora Willa Happera (emerytowany profesor Wydziału Fizyki Uniwersytetu Princeton; były Dyrektor ds. Badań w Ministerstwie Energii oraz były Dyrektor Nowych Technologii w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych) i Profesora Williama van Wijngaardena (Wydział Fizyki i Astronomii Uniwersytetu York, Wydział Fizyki Uniwersytetu Yale i Wydział Fizyki Uniwersytetu Princeton) wynikają zupełnie odmienne wnioski:

• Gaz cieplarniany jest prawie przezroczysty dla promieniowania słonecznego, a więc nie utrudnia nagrzewania powierzchni Ziemi przez promieniowanie słoneczne. Natomiast ma znaczną nieprzezroczystość dla promieniowania cieplnego emitowanego przez powierzchnię Ziemi. Tak więc, gazy cieplarniane utrzymują Ziemię w cieplejszym stanie, utrudniając ucieczkę promieniowania cieplnego w przestrzeń kosmiczną. Jednak większość potencjału cieplarnianego CO₂ jest „zużywana” przy jego obecnym stężeniu w atmosferze. Podwojenie stężenia zawartości CO₂ w atmosferze, zmniejszyłoby promieniowanie w przestrzeń kosmiczną tylko o około 1%, co jest zmianą trywialną, która skompensowałby wzrost temperatury powierzchni Ziemi o mniej niż 1^oC.

• Prawdą jest, że każda cząsteczka CH₄ dodana do atmosfery powoduje około 30-krotnie większe „wymuszenie” niż w przypadku każdej dodanej cząsteczki CO₂. Wymuszanie to powoduje zmniejszenie promieniowania cieplnego emitowanego w przestrzeń kosmiczną i zwykle jest określane w watach na metr kwadratowy.

• Jednak cząsteczki CH₄ są utleniane do cząsteczek CO₂ i cząsteczek wody (H₂O) w ciągu około 10 lat, zatem w długoterminowej perspektywie klimatycznej CH₄ i CO₂ należy uznać za równoważne, co oznacza, że 28 razy większe „opodatkowanie” emisji CH₄ w stosunku do emisji CO₂ jest absurdalne.

• Należy podkreślić, że tempo zwiększania ilości CO₂ w atmosferze jest około 300 razy większe niż CH₄, a więc zwiększenie ocieplenia spowodowane obecnością CH₄ stanowi tylko 1/10 ocieplenia spowodowanego przez CO₂, nawet jeśli zignoruje się skończony czas życia CH₄ po 10 latach, kiedy molekuły CH₄ są utleniane do cząsteczek CO₂ i H₂O. Tak więc, wzrost ocieplenia spowodowany emisją CH₄ stanowi 1/300 ocieplenia spowodowanego emisją CO₂!

Podsumowując Will Happer i William van Wijngaarden stwierdzają:

• Najważniejszym gazem cieplarnianym jest para wodna głównie z uwagi na jej dominację, stanowiąca ok. 95% wszystkich gazów cieplarnianych w atmosferze. Dwutlenek węgla jest na drugim miejscu, a na dużych wysokościach – ozon. Metan, podtlenek azotu i inne gazy cieplarniane nie mają większego znaczenia.

• Skondensowana woda w chmurach odgrywa najważniejszą rolę, ponieważ utrudnia przepuszczanie zarówno światła widzialnego, jak i promieniowania cieplnego.

Należy dodać, że opracowanie Willa Happera i Williama van Wijngaardena zostało przesłane do IPCC dwa lata temu, jednak do dzisiaj pozostaje bez odpowiedzi. W obliczu konieczności likwidacji JSW SA w przypadku włączenia metanu do ETS oraz skutków takiej decyzji dla wrażliwych społecznie sektorów, przedstawiciel Polski w IPCC powinien niezwłocznie zażądać wyjaśnień od tej organizacji uzgodnionych z autorami powyższej analizy, szczególnie w zakresie rzeczywistej roli metanu w globalnym ociepleniu.

Trudno się dziwić, że IPCC jako organ administracyjny nie udziela odpowiedzi na pojawiające się wątpliwości naukowe. Jest to jednocześnie bardzo wygodne, bowiem nie wymaga organizacji dodatkowych konsultacji, a umożliwia realizację własnych wizji poza kontrolą i w dodatku – nie za swoje pieniądze. Rodzi się pytanie; jak długo jeszcze kraje UE zamierzają tolerować takie gierki?

Autorzy:

Prof. Leszek Marks (Uniwersytet Warszawski, Wydział |Geologii)

Zbigniew Gidzinski (Doradca NSZZ Solidarność ds. Polityki Klimatycznej)